Geschiedenis Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep van 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 de Acte van Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werd onderverdeeld in acht departementen met zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement met Texel
het departement aangaande de Amstel
het departement aangaande de Delf
Daarnaast lagen tevens het departement van de Schelde en Maas en het departement aangaande de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed een andere rangschikking niet en na de instelling in 1801 over dit Bataafs Gemenebest werden dit departement Holland ingesteld volgens de antieke gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest vervangen door het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden aangaande de Maas.
Nadat de Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, was een opstelling aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet over 29 maart 1814 werden een departementen vernieuwen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Aangaande Maanen werd in de grondwetcommissie alsnog een naam Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", maar dit werden via een rest aangaande de commissie verworpen.[twee]
De nieuwe provincie kreeg in 1814 2 gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour betreffende Friesland naar Holland, maar ons deel met Hollands Brabant bleef bij Noord-Brabant en in 1815 werd tevens het laatste Hollands Brabant, het Land met Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te beperken werden Holland bij de grondwetsherziening betreffende 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate wegens Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag gaan ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie van Amsterdam en drong men met op de genezing aangaande de verdeling zoals die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werden echter niet met tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd die voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 dit grootste deel met de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake over ons samenvoeging aangaande de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk het die organiseren van een baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel met Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst een provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten via geneesmiddel met de Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in het noorden via middel betreffende de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
Een provincie mag worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en in vroegere tijden het IJ) wanneer grens fungeert.
Ten zuiden betreffende dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden van Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer betreffende een luchthaven Schiphol en daarnaast het Gooi, eveneens een dichtbevolkt gebied, doch met een landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en ook niet totaal vlak).
Ten noorden over het Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en andere, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij de stad Alkmaar. Daar bevinden zich in dit deel van een provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, een grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in dit noorden een Kop van Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust over de provincie wordt grotendeels via kom naar deze jongens duinen beschermd. Op deze plaats liggen bekende badplaatsen zodra Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond met Zee en Bergen. Daar waar een duinen via de Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden met het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Ons deel over Kennemerland vormt de IJmond, met een Hoogovens en andere industrie: dit is dit westelijk gebied van het Noordzeekanaal, betreffende zodra middelpunt de haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden betreffende Kennemerland ligt een antieke marktplaats Schagen en op een noordpunt van het schiereiland de marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven vanwege Texel.
Met een oostkust liggen historische steden als Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn dit IJ (heb je ons zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende de daarin, weet dan ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, dat behalve in Amsterdam ook in steden wanneer Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te horen, daar op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect van klik voor meer info de standaardtaal afwijkt; bovenal het Tessels en dit Wierings beschikken over een heel eigen karakter.
Net mits in overige dialectgebieden kan zijn ook in Noord-Holland sprake betreffende ons teruggang met een dialecten. Zeker bestaan enkele dialecten nog opvallend vitaal. Met name het Volendams wordt ter plaatse nog heel algemeen gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds een barrière en dat blijkt ook uit de dialecten. De dialecten ten noorden van het IJ zijn een meeste afwijkende.
Tussen dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
De dialecten ten zuiden van het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op een dialecten met Zuid-Holland en geraken taalkundig dan ook dikwijls ingeval Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende ook Noord- mits Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, vallen in een Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten over vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden hebben ons enorm eigen ontwikkeling doorgemaakt en zijn op sommige punten enorm conservatief gebleven, waar ze zich op verschillende kijk hier punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor bijzonder scherp betreffende de omliggende dialecten zijn kunnen afwijken.
Een opstelling van een dialecten boven het IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot meerdere polemieken in de taalwetenschap. Veelal is op de verwantschap betreffende het Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat akelig met het Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nooit zeker mogen vernieuwen, zodat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Ofschoon deze theorie veel aanhang bezit, wordt ze door verschillende taalkundigen van een hand gewezen en zouden een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 4 juli 2004, met een Provincie Noord-Holland ingeval enige aandeelhouder. Een bedrijf zorgt in opdracht met de besturen over de recreatieschappen wegens de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging over zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland zijn 2 grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen aangaande Texel (een hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook aangaande Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens bestaan er in Noord-Holland ons tiental andere via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (over Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en wordt hier doorgestuurd de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk zie dit hier in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland nog ettelijke andere vollere en kleinere natuurgebieden, zoals dit Goois Natuurreservaat, een Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor dit hoofdartikel aan dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is vanaf de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort